Tizi n'Test deel 1 van een gevaarlijke weg

Een gevaarlijke weg in Marokko deel 1

We starten op zaterdag in Taroudant op weg naar Tizi n’Test, een pasweg die naar Marrakesh leidt. De weg is tussen 1926 en 1932 aangelegd. Daarvoor was het onbetwist gebied van de Goudafa, een machtige Berberstam die de toe- en doorgang beheerste. Kleine kasbah’s, als het ware geplakt tegen de steile bergwanden, zijn de verlaten bewijzen van hun aanwezigheid. De weg staat bekend als één van de gevaarlijkste van Marokko, door de  één-auto-brede passages langs op sommige plekken 500 meter diepe ravijnen.  We lezen: ‘tegenliggend verkeer is gedwongen te wachten op uitbouwplaatsen vlak langs de diepe afgrond of in het ergste geval achteruit terug te moeten naar zo’n passeerplek. Het wordt afgeraden voor mensen zonder stalen zenuwen. De weg is niet geschikt voor mensen die geen ervaring hebben met rijden in de bergen.’ Dat belooft wat. De weg is zeer bochtig en slingert omhoog naar het hoogste punt op 2093 meter, terwijl  we steeds zicht hebben op de grote vruchtbare Souss-Massa-vlakte achter ons en de Hoge Atlasbergen voor ons. Het is een tocht over het Jbel Toubkalmassief, genoemd naar de hoogste berg (4167m) van Noord-Afrika.

De weg van Taroudant is de eerste 60 kilometer gewoon tweebaans. We zien heel duidelijk dat er een grote vruchtbare vlakte is tussen de Hoge Atlasbergen aan de noordkant en de lagere Anti-Atlas zuidelijk. De bergen tekenen zich af met de leem- en witte gesteenten en sneeuw op de randen van de hoge toppen.  Grote plantages voor citroenen, dadels, vijgen  argan en  bananen worden in deze tijd van het jaar  gesnoeid. Wij hebben niet  de bomen met geiten  erin gezien, waar dit gebied ook om bekend staat. Opvallend zijn de vele sparren die hier welig groeien, net als berken. We zien een duidelijke andere, weelderig groener vegetatie aan de oostkant van Taroudant.

Als de route afbuigt blijft de weg goed berijdbaar: geasfalteerd en breed uitgebouwd. Ook als we bij de eerste pas op 1497m komen. Het landschap is prachtig, uitdagend met de vele lussen die ons naar boven voeren. Steeds stoppen om foto’s te maken. Bij een bocht in de weg op de eerste pasovergang  is een ‘café’ waar we stoppen voor een lunch. Onder de uitstulping waarop het bouwsel staat, liggen  ruim 100 meter lager prachtige kleine bergdorpjes, die met een smalle steile  weg bereikbaar zijn. Wim vraagt er naar, maar onze auto is helaas niet geschikt voor die piste.

De eigenaar bereidt een overheerlijke, pittig gekruide berber-omelet, het standaardmenu voor alle cafés op de route. Er is -uiteraard in dit gebied-  de gebruikelijke uitstalkast met fossielen, deels gevonden in de bergen, maar grotendeels van andere delen van Marokko. Langs de weg staan mannen met een lege waterfles. Het lijkt alsof ze om water vragen. Maar zodra je gestopt bent komt uit de berm een rugzak met daarin steentjes en mineralen. We kennen het en ‘trappen’ er niet in.

Na de eerste lagere pasovergang zien we links boven ons de hoge bergen. 

Een zendmast verraadt de plek van Tizi n’Test. De weg blijft goed, wordt wel smaller maar nog steeds kunnen auto’s elkaar goed passeren. De afgrond naast de weg wordt dieper en grilliger maar bijna overal is een vangrail of het oude stenen muurtje. We schieten niet op, want er zijn ontzettend veel mooie foto-momenten. Het is rustig op de weg. Weinig tegenliggers en ook weinig auto’s die ons passeren. ‘Hoezo gevaarlijkste weg’ roept Wim om de haverklap. En het klopt de route is bochtig, maar het is niet echt spannend of zenuwslopend zoals op sites wordt geschreven.  (De route die PowNed op NPO3 (23 januari 2023) heeft laten zien is een andere. Het is voor een deel een piste, waar bij voorkeur met 4x4 wordt gereden.  We hebben er delen van gereden bij een eerder vakantie, waaronder de Dadeskloof.  De wegen zijn vergelijkbaar breed met alleen minder vangrails en muurtjes. En toen wij richting Fez wilden was de weg geblokkeerd door steenval.  De uitzending geeft een prachtig beeld van het leven in de kleine bergdorpen in  Marokko. We herkennen veel beelden.) 

De weg die wij volgen is afwisselend steil stijgend en bochtig met af en toe vlakker trajecten.  Er zijn veel plekken waar rotsblokken naar beneden kunnen vallen. We zien onderweg iemand met een schop de puinbrokken aan de kant schuiven.

Het verandert pas echt  als we op 7 kilometer van de pasovergang zijn. Dan is de weg ineens nog maar één auto breed en niet meer goed geasfalteerd. Gaten in de weg met afgebrokkelde randen; geen of minder beschermende muurtjes  en een diepere afgrond. Het is spectaculair. Er zijn uitwijkplaatsen en je ziet de tegenliggers van ver aankomen. Wij hebben een paar van die op-elkaar-wacht momenten. Dan sta je op een bredere uitbouwplek te wachten.

De bergen om ons heen hebben vele kleuren van de diverse gesteenten. De boomgrens zijn we al gepasseerd. Het is in de verte niet helemaal helder, waardoor we de vlakte van Souss-Massa alleen schemerig zien. De witte vlekken zijn grote bananenplantages die zijn overdekt met plastic. Dorpjes zijn er niet meer, alleen een paar enkele bouwsels zijn tegen de rotsen geplakt. De enige nog in gebruik zijnde gebouwtjes zijn cafeetjes met prachtig uitzicht.

Dat geldt ook voor het gebouw dat zich Hotel Belle Vue noemt. Het ligt in een bocht. De weg loopt voorlangs en duikt de diepte in. We rijden eerst nog een kilometer door om op de pas te zijn. Daar worden we verrast door sneeuw aan de noordzijde van de hellingen.

We melden ons bij Hotel Belle Vue. We kunnen de mooiste kamer uitkiezen, want we zijn tot nu toe de enige gasten. We hebben er een overnachting geboekt om de zonsondergang te zien op deze hoogte. Het gebouw is koud vanwege de hoge ligging.  Dat kennen we van berghutten en bivaks. Geen extra voorzieningen. Er is wel stroom en wifi. Maar het water op de verdieping is vanwege de nachtvorst (-5 tot -10) afgesloten. Dat geldt ook voor alle toiletten als de waterleiding in de buitenmuur is weggewerkt. Er is een mooie binnenserre met traditionele zitbanken en kussens op de zuidzijde. Zittend in de zon is het daar lekker warm. Twee meter verderop in dezelfde ruimte letterlijk steenkoud. We kleden ons erop.

Het interieur van de centrale ruimte en het hotel is eenvoudig en spartaans. Het hotel moet het echt hebben van de exclusieve ligging. Deze plek staat vanwege de goede thermiek ook bekend als startpunt voor parapenters. Zij springen bij de oude Renault naar beneden.

Er komen twee gasten bij; hij uit Dublin en zij uit Brazilië. Hun diner is in de hut op de pas. Wij gaan naar buiten om foto’s te maken van de zonsondergang. Door de nevelige achtergrond wordt het minder spectaculair, maar het blijft bijzonder om het te zien op deze plek in de Atlas.

Er wordt vuur gemaakt in een stookplek in de hoek. We kruipen er dicht op met het bekende ‘van voren warm van achteren koud’ gevoel. Het diner is eenvoudig en goed met een heerlijke warme soep.

Wim vraagt om extra hout want we willen nog niet direct naar de koude slaapkamer. Een spelletje Canasta is er op deze plek niet bij. De nacht zal koud zijn, dus we krijgen 2 extra dikke dekens. Die hebben we hard nodig. En dan nog zijn we een paar keer wakker vanwege de kou die voelbaar binnenkomt. Om 8 uur wakker. De douche is inmiddels weer bruikbaar met alleen een klein straaltje lauw water want op deze hoogte is er nauwelijks waterdruk. Het toilet blijft afgesloten. Wassen met een miezerig straaltje en snel afdrogen met je voeten op de steenkoude vloer. Het hoort bij onze geweldige ervaring.

Buiten komt de zon op achter een grote hoge rots. Daardoor staat de zon al te hoog boven de horizon voor mooie foto’s. Om 9 uur is het door de eerste zonnestralen warmer op het terras dan binnen.  We genieten buiten van een heerlijk ontbijt met argan-pindakaas, abrikozenjam, goede koffie en lekkere zandgebak koekjes. De eerste 90 kilometer ligt achter ons. Voor ons liggen 130 kilometer met als einddoel Marrakesh. Deel twee van onze tour, de rit naar beneden kan starten. Het zal vele malen indrukwekkender zijn dan de klim naar boven.

Bij onze verhalen op Facebook wordt vaak om onverklaarbare reden niet de laatst geplaatste foto weergegeven. We hebben om uitleg van Reislogger gevraagd en gevolgd en het zou verholpen moeten zijn. Toch staat nu weer op Fb een bergfoto uit de Italiaanse alpen bij ons verhaal uit Marokko. Grrr.