viagra uit de woestijn

20 januari 2023 - Zagora, Marokko

viagra uit de woestijn

We blijven nog op Camping Serdrar. Een grote groep Franse campers is op doorreis vertrokken. Dat ‘lucht’ op. Weinig tot geen contact, lijkt bij de meesten basisregel. Samenhokken en praten, maar niet reageren op vriendelijke ‘bon jours’.  Op het veld waar wij staan blijven we met twee andere Nederlands sprekende stellen over. We ontmoeten Baudoin (Boudewijn) en Janneke en Martijn en Quirine. Boudewijn en Janneke wonen in Frankrijk en hebben (inmiddels) de Franse nationaliteit. In de tuin vindt Boudewijn een gele plant die hij niet herkent. Het lijkt op een ananas, geeft zijn determinatie-app aan. Wim maakt ook foto’s en ontdekt dat het om een bijzondere plant gaat: de woestijnbremraap. In het latijn Cistanche deserticula.

cistanche

Het is een wortelstokplant net als b.v. witlof. De plant heeft geen chlorofyl (bladgroen), alleen boven de grond komt de stam met bloemen. De bremraap is een parasiet, hij leeft op de sappen van een boom. Oorspronkelijk is de  plant bekend uit China en Mongolië.  Zoals wel met meer bijzondere planten en (delen van) dieren worden in die landen aan deze plant bijzondere medische eigenschappen toegekend. Het gaat dan om bestrijden van reuma, nierziekte, leveraandoeningen, ouderdomsverschijnselen waaronder Alzheimer. De wortelstokken die in de grond zitten worden geschild, gedroogd  en vermalen tot een poeder. En volgens Chinese deskundigen bevat het veel belangrijke sporenelementen. Het is al meer dan 2000 jaar een beproefd en gewild geneesmiddel. Westerse medici hebben er hun twijfels bij. Het wordt in druppelvorm, capsules en poeder aangeboden.

    cistanche poeder en wortelstok

Er staan veel planten in de tuin van Ibrahim. Wim vraagt waarom de plant bij hem in de tuin staat. Gebruik je hem in de berberkeuken? ‘Nee, nee’, volgt zeer beslist. Misschien ligt het aan de extra eigenschap die aan de plant wordt toegekend: verhelpt onvruchtbaarheid en vergroot seksuele potentie. Dus vraagt Wim of hij het als medicijn in zijn tuin heeft staan. Ibrahim schiet in de lach en herhaalt nog pertinenter zijn ‘non, non’. Wim verwijst naar de Chinese gebruiken. ‘Haha, de viagra uit de woestijn’, schatert Ibrahim. Nee, nee, daar geloven we hier niet in.

De plant woekert bij Ibrahim sinds hij een tamarinde heeft geplant. Die staat er minstens 15 jaar en via de wortels van die boom verspreidt de bremraap zich. In de wortels van de boom zaten dus al  sporen van deze plant. Als je tussen de luzerne kijkt zie je elke dag wel op een andere plek zo’n parasiet de kop opsteken en binnen de kortste keren rijk geelbloeiend staan te pronken. Hij blijkt niet te bestrijden zolang de moederboom blijft leven. Inmiddels zijn de verste stekken minstens acht meter van de moederstam verwijderd. Dat betekent dus ook dat de wortels van de tamarinde in dit gebied tot wel acht meter ver van de stam hun water en grondstoffen zoeken. En de tamarinde is nog geen volwassen boom.

We besluiten nog een rustdag te hebben op Camp Serdrar. De andere Nederlanders gaan, door ons een beetje aangestoken, naar de rotstekeningen en fossielen. Wij zijn van plan de volgende dag, woensdag de 18e, naar een sterrenwacht vlakbij Zagora te zijn. Op internet staat dat hier het grootste particulier observatorium van  Afrika is.  De sterrenwacht is feitelijk een hotel (SaharaSky) en ligt op een unieke plek zonder strooilicht. We kunnen er staan met onze huifkar, maar ook voor een paar euro meer een kamer met douche nemen. Zo lezen we op internet. Na drie weken koud water of niets, gaan we voor een kamer met diner, ontbijt, douche, sterrenkijken. Dus een verwendag. De twee andere stellen denken ook daar naar toe te komen.

Op weg er naartoe komen we in Zagora. We gaan er inkopen doen voor de komende dagen. Het is druk op de hoofdstraat, de doorgaande weg naar Mhamid. Een bromfietser komt naast ons rijden. Hij beduidt Liesbeth het raam te openen. Al rijdend zegt hij ‘You have tok, tok’  daarbij wijzend naar het rechterachterwiel. Wim zegt dat hij niks hoort, maar stopt. Neemt zijn hamertje mee om tegen het remblok te kloppen (er kan een klein steentje tussen zitten). Zegt tegen de bromfietser, dat er niks aan de hand is. ‘Non, non, naar garage voor controle’. Wim tikt nog een keer tegen het remblokje. ‘Het is je rubber’ is nu het advies. Een kaartje van de garage wordt in de handen gedrukt. ‘Nee, we gaan niet naar een garage’. Nog een poging: ‘voor controle’. Dan stapt Wim in. Bij de parkeerplaats komt dezelfde jongen naar ons toe met zijn mobieltje in de hand. Hij laat een foto zien: ‘your car?’. Ja, dat is onze auto. ‘Hoe heeft hij dat gedaan?’ vraagt Liesbeth. ‘Gewoon snel gemaakt terwijl we inparkeren’, zegt Wim.  Een kaartje van dezelfde garage wordt getoond, maar nu gaat het om een wasbeurt, controle van de  olie en koelvloeistof. ‘For security’, ja, ja, ‘niks veiligheid, het gaat om geld’. Nee, we trappen er niet in. Wij lopen naar de overdekte markt. Dan duikt nummer twee op. Een paar Nederlandse woorden en dan is hij onze schaduw bij alles wat we kopen. Maar we maken geen gebruik van zijn diensten. Zonder succes wenst hij ons ‘see you later’. Dit hebben we tot nu toe op deze reis nog niet meegemaakt, maar we zijn in de streek waar veel toeristen (door)heen komen. Een graantje meepikken hoort erbij.

We rijden Zagora uit. Het is opvallend hoe doods en droog hier alles is vergeleken met de vorige keer, nu 3 en 5 jaar geleden. Palmbomen staan er donkerbruin, dor bij.  Na ongeveer 20 kilometer komen we aan bij een groot gebouw. Indrukwekkend en mooi. We moeten naar Patrick vragen is vermeld op internet. Patrick komt uit België en heeft sinds 1998 met een compagnon Frits dit hotel en sterrenwacht uitgebreid tot wat het nu is. Telescopen op het dak, meedoen aan registratie van satellietbanen samen met een wereldwijd netwerk en uitleg geven aan groepen. De dag voor ons  blijken er 24 personen te zijn geweest. Volle bak voor het hotel. Patrick is niet direct vindbaar. We horen van een Duitse camperaar dat compagnon Frits ernstig ziek is. Als Patrick verschijnt klinkt hij een beetje warrig. ‘Misschien net wakker om half drie?’ We zeggen dat misschien nog twee andere stellen komen en dan volgt een reprimande  dat ze hadden moeten bellen, reserveren, bespreken. ‘U bent hier niet in Europa, maar in de Sahara’. Liesbeth probeert nog, ‘het staat niet op je site’. Wim hoort het aan en laat hem zijn foeterpartij afmaken. Dan blijkt dat er morgen 13 personen komen waarvoor is ingekocht en dus kan er vandaag eenvoudig voor een paar mensen extra worden gekookt. Patrick goochelt met de cijfers. Hij lurkt aan een pijpje en zegt dat de prijzen van internet niet kloppen. Geen 390 maar 490 Dirham per persoon.  Als Wim naar de exacte prijzen vraagt blijken ze hetzelfde te zijn als op internet. Met dat verschil dat Wim het alleen op zijn kop kan lezen. Daar wil Patrick dan wel uiteindelijk 450 Dirham p.p. van maken. Dat zou inclusief de sterrenwacht moeten zijn, maar 100 Dirham extra is het eindbod. We doen er niet moeilijk over.

Hotel SaharaSky

De kamer is fantastisch, het water op temperatuur, het uitzicht geweldig. En vanaf 6 uur een borrel in de bar. Inmiddels zijn Boudewijn en Jeannette aangekomen en zij vertellen dat ook Martijn en Quirine nog komen. We borrelen vanwege de ideale temperaturen buiten. Een Duitse sterrenkundige (Horst) sluit zich met zijn partner aan. Wij wachten nog steeds op de twee anderen. We zien ze aankomen. En na een paar minuten weer wegrijden. Niet gereserveerd, dus weg gestuurd. We zijn verbaasd over de weinig klantvriendelijke en ook niet zakelijke  houding. Wij hadden met ons vieren de twee tajines wel willen delen.  Ze gaan naar een bedoeïenentent vlak achter het hotel en komen straks wel voor de sterren. Patrick vertelt dat vanavond Horst de presentatie kan doen.

Als we naar boven gaan voor het sterren kijken melden zich nog drie andere gasten. Martijn en Quirine volgen en dan horen we dat ze in Zagora drie uur zijn opgehouden omdat een Marokkaan hun camper had aangereden. Zij hebben geen schuld, maar moeten wel lang wachten voor het allemaal geregeld is. Ze voelden zich  afgescheept bij SaharaSky vooral toen bleek dat ze bij de bedoeïenentent direct aan een kamelenrit vast zaten.  

SaharaSky grote telescoop SaharaSky kleinere telescoop

Patrick blijkt vanavond de regie over te nemen. Het verdienmodel is nu niet voor Horst, maar voor zichzelf, zeggen we tegen elkaar. Met twee geweldige telescopen en een dito uitleg door het viertalenwonder Patrick krijgen we een prachtige avond met detailzicht op Jupiter en de eromheen cirkelende manen, de Melkweg, voor het oog verborgen sterrenstelsels, een kraamkamer van nieuwe sterren  en binnen sterrenbeeld Orion een inkijkje in het zwaard (drie kleine sterren onder de drie in het midden). Bij Jupiter konden we vanavond 3 manen zien. (Jupiter heeft  op dit moment minstens 79 als maan erkende cirkelende objecten.  Met de lancering van betere ruimtetelescopen volgen er nog steeds nieuwe ontdekkingen.) 

jupiter met 3 manen

Wij staan versteld van de helderheid van de sterren. Ze lijken veel dichterbij. Opnames maken is helaas onmogelijk. Orion is ook in Nederland, zeker in de winterperiode bij heldere hemel, een duidelijk waarneembare ster. Hij is bekend om de bijzondere vorm van een zandloper: twee wijd uit elkaar staande sterren boven, 3 sterren in het midden op rij en 2 sterren  wijd uit elkaar onder. De drie sterren in het midden worden ook wel de Gordel van Orion genoemd. Onder de drie gordelsterren zijn met het blote oog bij helder weer 3 kleinere sterren te zien: het zwaard van Orion.

sterrenbeeld orion

Bij de middelste ster daarvan is een kraamkamer van jonge sterren, waar we met de grote telescoop ‘in’ kunnen kijken. Bijzonder om het te kunnen zien. Orion staat op middeleeuwse afbeeldingen, maar is dan al bekend  als Hemeljager. Dit is verklaarbaar als we kijken naar het totale sterpatroon van de Orion nevel. Dan komen er de opgeheven arm en de boogschutter bij. Vroeger konden mensen meer (ver)beeldend naar de hemel kijken.

Hemeljager

De uitleg van Patrick is -net als de Melkweg- niet altijd even helder. Hij zou zo als professor Prlwytzkofsky uit de Olie B. Bommelreeks van Marten Toonder gestapt kunnen zijn. Ietwat verstrooid, een ongeorganiseerd en waarnemend (k)weetal.  Een lurkje aan zijn e-sigaret geeft weer nieuwe energie, waarna een uitvoerige voordracht van de Griekse mythologie aan de hand van de sterren boven ons volgt. Kort samengevat, want de explicatie duurt bijna een kwartier: “Brombeer Cepheus en koningin Cassiopeia zijn blij dat held Perseus de mooie Andromeda redt van het zeemonster” (links achter ons aan de hemel). Met een laserpointer wordt het allemaal aangewezen. Het  is gaandeweg kouder en na ruim 2,5 uur sluiten we een geweldige avond af. Een aantal van de groep zijn al eerder vertrokken.  's Morgens hebben we een goed ontbijt verzorgd door M'barak (zeg maar Obama) en Liesbeth helpt Horst nog van lastige wimperharen af.  waardoor hij niet meer goed in de telescoop kon kijken.  We zullen hierna na Mhamid gaan.  

SaharaSky dakterras Ontbijt SaharaSky M'barak Liesbeth van de Thuiszorg

Foto’s

5 Reacties

  1. Marijke Maris-Baan:
    20 januari 2023
    Jullie beleven nog eens wat!
  2. Ria Olijslager:
    21 januari 2023
    Jullie bewijzen het tegendeel: In de woestijn is van alles te beleven in tegenstelling tot wat ik dacht! Genieten!
  3. Dirk batenburg:
    21 januari 2023
    ja, ja, zo gaat dat.je maak zo wel wat mee. verder is het voor mij acabadabra. maar wel interessant heel indrukwekkend. geweldig!!!!!!
  4. Elly:
    22 januari 2023
    Indrukwekkend verhaal weer ik geniet er van 😍😍
  5. Bep van den Bosch:
    23 januari 2023
    Wat een belevenissen in de woestijn