kiwi wili een terugblik

Een terugblik op onze reis door Nieuw Zeeland

We komen woorden te kort om te beschrijven hoe Nieuw Zeeland ons heeft ‘ingenomen’. Negen weken door het land trekken laat veel indrukken achter. We hebben totaal verschillende landschappen gezien. Bij sommige gingen we vergelijken met Canada, Amerika, bij andere met Finland, Noorwegen, de Alpen. Het doet feitelijk allemaal te weinig recht aan de bijzondere kwaliteiten. Regelmatig hadden wij het over bush of regenwoud. Maar dat typeert bij lange na niet de bijzondere groene wereld die Nieuw Zeeland en dan vooral ook het Zuidereiland siert. De rijke afwisseling van bomen, planten, mossen kan zomaar ineens overgaan in kale, bijna doodse vlakten en bergen. Toegegeven de bergen zijn in verhouding tot Europese en Aziatische toppen laag, maar ze imponeren er niet minder om. Het rots- en berglandschap is ruig en taai.  Het klimaat is wispelturig voor onze begrippen. Binnen heel korte tijd kan het weer volledig omgeslagen zijn. Veel Nieuw-Zeelanders klaagden dit jaar over de extreem slechte zomer met veel regen, veel harde wind. Het is terug te voeren op de bijzondere ligging: twee grote eilanden, met een maximale breedte van 30-400 km, ingesloten door Tasman Zee en Grote Oceaan.  En wonderwel heb ik (Wim) als COPD-er door de droger lucht en geringer luchtvochtigheid  daar nauwelijks last  gehad. Terwijl de (nabijheid van de) zee voor mij in West-Europa een ‘no-go area’ is.

Regen op  het Zuidereiland was voor ons een totaal andere ervaring dan wij in Nederland gewend zijn: bijna constant  minder dan 100 meter zicht hebben op onze tocht door de Catlands. Alle vier seizoenen beleven binnen een twee uur durende boottocht in Doubtful Sound. Wij hebben weinig slecht weer gehad, doordat we onze tocht aanpasten. Code Geel en Oranje aan de Westkust betekende de zon opzoeken aan de Oostkust en daar bij temperaturen van 30-35 graden genieten.

Rust en ruimte zijn kernwaarden. De flora en fauna zijn indrukwekkend. We hebben met verbazing en bewondering de vele verschillende planten en dieren gezien, die horen bij de originele Nieuw-Zeelandse natuur. En genoten van het feit dat je ongestoord twee uur op een afstand van maximaal 15 meter kunt zitten genieten van zeeleeuwen. Dat er 400-500 dolfijnen naast de boot zwemmen. Dat we harde wind trotseerden om 3 geeloog pinguïns te ‘spotten’. Dat we met tractoren door de branding werden gereden om duizenden Jan van Genten te zien. Maar we zagen ook de keerzijde: zodra er een zeldzame soort ergens te bewonderen is komt er tegelijkertijd een toeristenindustrie omheen: 39 NZD voor een simpele kijk, 49 NZD voor een simpele kijk met uitleg, 69 NZD voor een simpele kijk met uitleg en een gelikte videopresentatie. Wij hebben een aantal keren gekozen voor de minder toeristische variant en daaraan uiteindelijk misschien wel meer voldoening beleeft. Want wees nou  eerlijk: een simpele kijk van maximaal 15 minuten kan bij lange na niet tippen aan twee uur zitten op de rotsen. Onze  troetels Robbie (de zeehond) en Pengu (de pinguïn) bij Kaikoura, tja die konden (gelukkig maar) niet in de koffer.

Een apart fenomeen op Nieuw Zeeland zijn de natuurkrachten en dan in het bijzonder de aardbevingen. Wij hebben zowel in Wellington, Kaikoura en Christchurch de verwoestende werking van de bevingen gezien. Dat was indrukwekkend. Het centrum van een stad of dorp volledig  ontwricht voor langere tijd. De complete aardkorst (bij Kaikoura) in één klap 75 cm opgetild. Onvoorstelbaar. Maar in Christchurch zijn de gevolgen het meest overweldigend. Jaren geleden gebeurd en als je bij de kathedraal in het centrum staat lijkt het nog pas een week geleden. Gebouwen alleen gestut met ijzeren balken en verder geen herstel. Complete  kantoorgebouwen niet meer toegankelijk, ze moeten worden afgebroken. In Kaikoura winkels voorzien van een sticker ‘verboden toegang’ met achter de etalages alle producten nog op de grond; één grote ravage. In Christchurch vertelde de eigenaresse van de B&B dat het vijf jaar geduurd had voor hun huis was herbouwd. En dat ze bij lichte trilling allemaal gespannen naar de hanglamp kijken om te zien hoe ernstig de trilling is.   

We zijn het meest geïnspireerd door de manier van leven en samenleven in Nieuw Zeeland. ‘Easy living’ is een belangrijk kenmerk: elkaar de ruimte geven, onderlinge verschillen respecteren zonder elkaar uit te sluiten, meerdere culturen moeiteloos in hun eigenheid respecteren. Het is een verademing. Easy living  betekent ook een losse en informeler omgang. (We  zien nog de Presbyteriaanse dominee voor ons die een Quilttentoonstelling opent met gebed en onder zijn toga gewoon korte broek en sandalen draagt.) Vriendelijkheid is daar ook een onderdeel van. Wij hebben Nieuw Zeeland als een vriendelijk en open land leren waarderen.  Ook Nieuw Zeeland heeft een koloniaal verleden waarbij de rechten en cultuur  van de Maori overheerst zijn. Toch lijkt er -anders dan b.v. in Amerika- een evenwicht op basis van wederzijds respect gegroeid te zijn. Wij hebben het in ieder geval zo ervaren.

Nieuw Zeeland is in verhouding een jong land. Niet in geologische zin, maar wel qua cultuur, kunst en geschiedenis. De oudste stenen gebouwen zijn hooguit 150 jaar oud. In het land zagen we de cultuur van de Maori  het duidelijkst tot uiting komen. Prachtig, expressief en imponerend met een schat aan ontstaansverhalen, liederen en dansen geënt op Polynesische achtergronden. En uiteraard: de eigen taal met prachtige dubbele woorden en diepere betekenis. Klassieke muziek en kunsten zie je alleen in de grotere steden en dan ook nog mondjesmaat.  Dat ‘jonge’ Nieuw Zeeland heeft ons een ‘boost’ gegeven. We hebben nieuwe inspiratie gevonden.  We hebben ervaren hoe je dicht bij jezelf en de natuur kan blijven door met eenvoudige middelen rond te trekken. Dat ademt Nieuw Zeeland  uit en wij hebben dat ritme en die krachten als ‘verjongend’ ervaren en in ons opgenomen.

We gaan niet emigreren. Dus laat iedereen gerust zijn. Maar als we dit 30 jaar geleden zo hadden ervaren, zou Nieuw Zeeland maar zo ons tweede thuisland geworden kunnen zijn. Of misschien is het dat stiekem al wel.