Carl en Karin Larsson

Als we in Falun aankomen ligt er bij de receptie van de camping een flyer over het huis van Carl en Karin Larsson in Sundborn dat te bezichtigen is. Daar willen we naar toe. Wie kent die mooie Zweedse tekeningen niet van Carl Larsson en zijn gezin, met de vele kinderen in dat mooie buitenhuis. En daar gaan wij naar toe. Op weg naar Sundborn. Ik (Liesbeth) verzamel zelf de tekeningen van Rie Cramer en heb veel van haar boeken in de kast. Carl Larsson beschouw ik altijd als een tekenaar in dezelfde stijl. En ook van hem heb ik vele tekeningen.

We komen aan en parkeren onze auto keurig (wij nette Nederlanders) op de aangegeven parkeerplaats. We moeten even zoeken waar nu het huis is. We lopen maar achter andere mensen aan. Zij lopen allemaal het dorp in, zo wij ook. Sundborn is een mooi dorp. Rustig, allemaal vrijstaande woningen, allemaal met een tuin, de meeste gelegen aan water. Veel huizen zijn rood geschilderd. Onderweg komen we nog  een  3-tal leuke postbussen tegen. Ik zie al een kleurrijke postbus aan de Kamperweg. Zal bij ons niet mogen van PostNL. Voldoet niet aan hun afmetingen, zegt Wim lachend.  

                                                              
We komen aan op de juiste plek om te ontdekken dat we onze auto veel dichterbij kunnen parkeren.  We gaan voor de rondleiding in het huis. Een Engelse rondleiding is over 3 kwartier, dus nog tijd voor een kopje koffie in het nabijgelegen huis op het Stora Hyttnäs landgoed. In de oorspronkelijke keuken is er koffie te krijgen.  We bekijken een bibliotheek in de tuin, waar allerlei Zweedse boeken te koop zijn en lopen rond in de tuin. Het is inderdaad inspirerend mooi.

Onze rondleiding begint. We zijn met 2 Nederlandse gezinnen en een Frans gezin. De andere Nederlanders komen uit Oldenzaal, en de vrouw blijkt ook weg  te zijn van de tekenstijl van Carl Larsson. We krijgen een uitgebreide rondleiding. Helaas mogen we in het huis niet fotograferen, dus hebben we daarover een boek gekocht. Daar zijn de bijkomende foto’s uit.

We kunnen nog niet naar binnen. Er zijn veel rondleidingen en de kamerdans moet dus steeds gelijktijdig plaats vinden. Dus vertelt onze gids eerst iets over de tuin. Over het witte hek en het water dat vroeger hoger stond zodat men vanaf het begin in het bootje het water op kon. 

Het verhaal begint bij de deur. Buiten naast de voordeur zijn op de muur de 4 oudste kinderen getekend. Uiteindelijk kregen Carl en Karin 7 kinderen; in het klavertje vier was geen plek voor 7. De eerste kamer die we bekijken is het atelier van Carl en Karin. Hoewel Carl de meest bekende van hun tweeën is heeft ook Karin in dit atelier haar werkplek. Zij is altijd bezig geweest met “handcrafts” en heeft in het atelier een weefgetouw, spinnewiel en naaimachine staan. Zij ontwerpt veel patronen voor in huis. Stoelovertrekken met prachtige kleuren en met geometrische vormen. Hieronder een aantal bekende prenten:

Carl schildert graag met Karin in zijn nabijheid, hij is zeer gevoelig voor haar feedback en geen van zijn werken gaat het huis uit voordat zij haar oordeel daarover gegeven heeft.  Het atelier wat wij bekijken is later aangebouwd bij het huis.  Dat is ook te zien;  de buitenramen van de oude muur zijn bewaard gebleven om het atelier veel licht te geven. Bovenin de atelierruimte is een klein luikje zodat Carl iedere ochtend vanuit zijn slaapkamer een blik kan werpen op zijn werkstuk in wording.        Opvallend is een portret van Karin op de deur. Ook andere deuren van het huis hebben een portret van een van de familieleden. Sommige kinderen poseren met veel plezier en andere hebben er weinig zin in. Suzanne was de favoriete dochter van Carl.

We moeten even het huis uit, want de (enige mannelijke) rondleider heeft de ruimte nodig om zijn verhaal te doen. Dus gaan we naar buiten tot we weer van hem naar binnen mogen. Wim vraagt lachend ‘of het nu uitkomt’? Onze gids kan het waarderen, de man in kwestie iets minder. De eetkamer is dan aan de beurt. Een grote brede bank voor de man des huizes en stoelen voor al de kinderen. Er wordt uitgelegd dat in die tijd ouders en kinderen niet samen aan tafel zitten. Maar in dit gezin wil men juist samen eten en een gesprek voeren. Op de bank een zelf geweven kleurrijk kleed en op tafel een loper met de levensboom van de familie. Een kussen met een zonnebloem is als patroon te koop in de winkel van het museum.

Dan naar de tekenkamer, de lievelingskamer van Karin, met mooie ramen die uitzien op de tuin en de vijver. De kamer is ingericht in wit en blauw. Voor die tijd kleuren die in Frankrijk gebruikelijk waren en niet voor Zweden. Ikea komt ieder jaar voor hun inspiratie naar dit huis! Sommige zaken zijn dan ook herkenbaar.

In de hal zijn een aantal opvallende zaken. Een rijtje haken voor ieder gezinslid een. Van groot naar klein, op de zijkant van de trap naar boven. De hoogste natuurlijk voor de man des huizes. Carl is ook vaak gezien en getekend in een grote mantel.  Aan het plafond hangt een lamp die   rokkenwarmer heet. Als de vrouwen naar de kerk gingen hadden zij onder hun rok een kokertje met warme kooltjes om het niet koud te krijgen. Dus veel vrouwen in de kerk betekende een warme kerk voor iedereen! In Nederland ging men vroeger met een stoofje met kooltjes naar de kerk.

Boven zijn er twee grotere slaapkamers te zien. Eén daarvan is van Carl. In die tijd was het niet gebruikelijk dat man en vrouw samen sliepen. Dus er zijn gescheiden kamers. Rijke gezinnen konden zich een aparte slaapkamer voor man en vrouw veroorloven.  De mensen in die tijd waren niet groot, de bedden zijn ook klein; maar wordt er uitgelegd “Men sliep rechtop, omdat dat beter was, dan kon je je niet verslikken en konden de  lichaamssappen niet door elkaar raken”. Het bed van Carl heeft een prachtig geweven sprei met een Sundborn motief ontworpen en gemaakt door Karin. De kamer is in rood en wit uitgevoerd met een vrijstaand bed.

Daarnaast ligt de slaapkamer van Karin en de kleinere kinderen. De bedden hierin zijn door Karin ontworpen. In de deuropening tussen Karin en Carls kamer hangt een prachtig geweven half open kleed, gemaakt door Karin voor de naamdag van Carl.

De bovenverdieping heeft nog een bibliotheek waar overal boeken staan, om van te smullen. Te zien is dat het echtpaar zeer geïnteresseerd is  in buitenlandse kunst, waaronder de Japanse art. De muren zijn bekleed met Japanse prints.

Beneden is nog een grotere studio te bekijken. Hierin heeft Carl zijn grotere monumentale werkstukken gemaakt. Zoals een schildering voor een jongensschool in Stockholm. In de studio maakte hij het ontwerp om het ter plekke snel en goed te kunnen doen.  De engel op deze schildering moest voor de school netjes aangekleed zijn. In deze studio zien we ook een schommelstoel (Ikea ?) ontworpen door Karin. De meubelmaker die het gemaakt heeft, schaamde zich voor dit meubelstuk en heeft het 's avonds toen het donker was en niemand hem kon zien, bij hen thuis afgeleverd.

Het was een inspirerend echtpaar dat zich door de tijd heen is blijven ontwikkelen. Carl heeft veel les gegeven en heeft veel tekeningen, fresco’s en monumentaal werk nagelaten. Hij heeft samen met Karin een Zweedse stijl neergezet die nu nog zichtbaar is in posters, koekblikken etc. Karin heeft in de loop van de jaren veel vegetarische recepten bedacht en nagelaten. Het  kookboek in de museumwinkel was alleen in het Zweeds te koop. Een brug te ver voor mij. 

Maar wat hebben we genoten van dit  bezoek en gelukkig hebben we een boek over het huis. Dus als je wilt kun je het lenen.