Zagora(anse) handelsgeest

We staan in Zagora vlakbij het centrum op camping  Les jardins de Zagora. Een mooie ruime camping. We hebben een in islamitische zin belangrijke moskee (3 bollen bovenop) als het ware om de hoek. Om 6 uur wakker. De imam zingt met sonore prachtige stem zijn gebed.

We lopen de hoofdstraat in: geld pinnen, simkaart opwaarderen en boodschappen. Het wordt een boeiende ontmoeting met een berber die helpt bij de simkaart.  De mevrouw in de winkel spreekt matig Frans en berber. Dat hij bij het afrekenen ook stiekem heeft gezien welke bankbiljetten Wim in zijn portemonnee heeft zal blijken.

‘Welkom in Zagora. Bezoek mijn Art-winkel alstublieft.’ Hij spreekt redelijk Engels en een enkel Nederlands woord. Hij heeft ons goed geholpen dus we gaan met hem mee. Steken de straat over naar de bekende pijpenlawinkeltjes: 5 stalen deuren met een ruitmotief  erop, nauwelijks 3 meter breed en ongeveer 6 meter diep. Een vitrine met gouden en goud opgelegde sieraden bij de ingang. We kunnen nauwelijks twee Marokkaanse dames passeren om achterin de pijpenla te komen. Daar staat een bank, een tafeltje en een paar krukjes.

‘Neem plaats, neem plaats, mijn vriend. Ik wil ‘for free’ mijn Art tonen’. We gaan zitten. Achter hem is een lange vitrine waarin ‘Art’ en kitsch achter glas zijn uitgestald. ‘My name is Aliv, your name sir?’  Wim, ?, Wim. ‘Ah Vim’. En zonder het Liesbeth direct te vragen maar wel aan te kijken vervolgend met: ‘En Fatima couscous what name?’ Liesbeth. ‘Ah, Liesbeth, Elisabeth, nice name for Fatima’. De demonstratie kan beginnen. De namen zullen er verder niet meer toe doen, maar het is nu allemaal persoonlijker.

Een grote palmhouten uit één stuk gemaakte kist staat aan de kopse kant van het tafeltje. Het deksel gaat open en er wordt een zwart-grijs-paarsige doek uit gepakt. Kastje dicht.  Doek losgeknoopt: ‘Ik laat Afrikaanse kunst zien’ zegt Aliv terwijl hij de doek verder opent. Er komt een bonte verzameling halskettingen en armbanden uit. Hier gemaakt, vraagt Liesbeth. Aliv ontwijkt het een beetje en zegt ‘in Sahara, in Afrika’. Het showen begint met armbanden met hoorn. ‘Prachtig, prachtig’, maar Liesbeth maakt duidelijk dat ze dat niet wil. Aliv grijpt in de tros sieraden en haalt er halssieraden, -kettingen uit: drie, vier, vijf kettinkjes met meerdere kleine zilveren  hangertjes. ‘De sterren van de Milky Way in de Sahara.’ Ah, de Melkweg. ‘Ja Melkweg prachtig, allemachtig’. Wim herhaalt ‘allemachtig prachtig’, maar dat ‘valt’ niet bij Aliv. De uitvoering met de kleinste medaillons is het mooist. Dat zou wel wat zijn zegt Liesbeth. Aliv registreert het feilloos, maar is nog niet toe aan het noemen van een prijs.

‘Ketting met South Cross prachtig’, het Zuiderkruis. Dat is van het zuidelijk halfrond. Aannemelijk is dat de sieraden ook op dat deel zijn gemaakt. Het wordt nog duidelijker als hij een ander symbool toont. ‘Freedom’ zegt hij, maar Wim ziet het symbool dat op het zuidelijk halfrond wordt gebruikt voor het sterrenbeeld Orion. O.a. ook gezien in Nieuw Zeeland. Wim laat de verkoper in zijn waarde en wijst op het kettinkje dat onze voorkeur heeft. Wat is de prijs?

Aliv geeft geen antwoord, maar vraagt; ‘Thee?’. Ja graag. ‘Met of zonder suiker?’ Zonder. ‘Europeans altijd zonder suiker’ lacht Aliv. De winkelmaat die klaar is met de klanten krijgt opdracht voor thee te zorgen. In de pijpenla is daarvoor niets. Binnen een paar minuten staat een theekannetje op tafel met drie glaasjes en een pluk mint. De mint in de theekan, water erop, lange thee gieten en dat 3 keer herhalen. Dan ieder een glaasje thee, maar de winkelmaat niet. Die zit aan de zijkant. Wim vraagt opnieuw naar de prijs. De tijd is er nu rijp voor.

Aliv: ‘580 DH’. No way zegt Wim direct. Teveel. ‘Prachtig, prachtig, goede prijs voor Fatima. Geef prijs’. Nee eerst een lagere vraagprijs. ‘520 DH’. Nee veel te veel. 250 DH, dat is mijn bod. ‘Ah, Aliv lachend, Berber Ali Baba’. De winkelmaat slaat zich op de knieën en herhaalt ‘berber, berber’. De sfeer is goed en vriendelijk. Aliv opent de schatkist en er komt een groezelige rode  lap uit. Daar zitten voornamelijk armbanden in. Nee die willen we niet. De lap wordt weer dicht geknoopt.  ‘Ketting heel mooi, licht’. De kist gaat open: ‘dit is berber ketting, zwaar.  Een veelkleurige kralenketting wordt getoond die door berbervrouwen worden gedragen. Liesbeth vraagt of de kleine ketting dan wel voor de hals is. ‘Ja, voor hals.’  Aliv pakt de ketting. ‘Prachtig.’ Hij zal de ketting niet bij  Liesbeth voorhouden, maar doet het bij zichzelf.  Duidelijk,  zo hoort het in Marokko.

De prijs zegt Wim. 250 DH. Er wordt wat heen en weer geboden. 580 DH wordt 270 DH en de deal blijft bij 250 DH. Een hand, een glimlach, ‘my friend’. Aliv wil zijn glaswand showen, maar daar hebben we geen trek in. Hij laat nog drie kleine ronde doosjes van kamelenhuid zien. Daar zit er eentje bij die we leuk vinden. Wim kijkt Liesbeth aan en de blik is duidelijk. Aliv registreert het. De houten kist gaat open. Een grijs grauwe doek gaat open. ‘Armband voor Ali Baba.’  Wim wijst het resoluut af. De doek gaat dicht. ‘Thee’, ja goed. ‘Lekker’ zegt Aliv maar drinkt het zelf (zonder suiker) bijna niet. Lange thee voor ons tweeën. De kettingen worden opgeborgen. De kist gaat dicht.

Hij toont nog eens de drie kleine ronde kamelenhuid doosjes. Iets groter dan wij vroeger de ‘tandendoosjes’ hadden. Dikke kamelenhuid, mooi bewerkt en glad. ‘Van echte kameel’. Wel dode kameel toch vraagt Wim. ‘Nee’,  Aliv wrijft langs zijn bovendijbeen. Het is duidelijk welk deel is gebruikt. Wim wil een prijs voor het kleine doosje. Aliv: ‘380 DH’. 380 DH is veel en veel te veel. Wim kijkt Liesbeth aan. Ja het is een mooi doosje, dat is duidelijk.  Oh, denkt Wim die denkt nu de winst te maken. Hij heeft natuurlijk gezien dat we geld gepind hebben en wat ik in de portemonnee heb. Andere boeg dus.

Wim vraagt  opnieuw de prijs. ‘Nee my friend. Ik heb prijs gemaakt. Nu Ali Baba’s prijs.’ Wim: wat is je prijs, noem je prijs nog. Ik ben hem vergeten.  Een schaterlach, ‘nee my friend jij weet prijs wel.’ Wim doet net alsof dat niet klopt en  pakt het kleinste doosje. ‘Ali Baba geef mij prijs.’  Wim reageert niet. Aliv pakt een stukje papier en pen. ‘Schrijf prijs my friend’. Wim doet het niet. Vraagt aan Liesbeth wat is het je waard. Liesbeth antwoordt: ik  noem geen bedrag want hij begrijpt wat ik zeg. Aliv laat uit zijn glazen kast een doosje zien, berber handwerk. Het is groot, ruim versierd, van blik, niet onze smaak. Maar Aliv noemt de prijs 80 DH. Haha, de bodemprijs staat. Wim schrijft zijn prijs op het papiertje en Aliv is duidelijk gepikeerd 70 DH. Ja 70 DH. ‘Nee, nee’. Aliv wil de doosjes terug pakken en bedenkt zich. Hij pakt het berberdoosje. Terwijl hij praat valt de bodem er uit. Hij is duidelijk boos. Wim pakt door.

150 DH mijn prijs. Ach en wee. De vraagprijs daalt naar 250 DH. Wim gaat niet hoger. Hij pakt zijn portemonnee. Aliv probeert 210 DH, 180  DH, 170  DH en steekt zijn hand uit. Wim pakt de hand en zegt 150 DH. Opent zijn portemonnee en telt voor de twee cadeau’s 400 DH neer. Deal?  ‘Deal’. ‘Berber Ali Baba’ wordt niet meer gehoord.

Met een voldaan gevoel terug naar de camping.