'Dan maar' TMB

'Dan maar' TMB

Gisteravond, woensdag 20 juli, viel er voor het eerst in 2 ½ week een kleine regenbui in Val Ferret. De volgende morgen zie je er nog nauwelijks iets van terug. We hebben de afgelopen dagen gekeken naar andere gebieden. De weersvoorspellingen blijven voor heel Italië minstens de komende twee weken extreem warm en droog.  Een aantal andere gebieden aan de zuidkant van de Alpen is voor ons  minder aantrekkelijk omdat – zo blijkt- veel campings, die we in het verleden gezien hebben, zijn veranderd in  camper plaatsen. Goedkoper maar met minder of geen voorzieningen. En allemaal in het gelid opgesteld ook bij Chiavenna, Brentagroep en  de Dolomieten op plekken waar we heen zouden willen.  Niet wat wij zoeken. We merken dat de hitte op ons  behoorlijke impact heeft, dus blijven we op hoogte staan. Pontresina bij de Morteratsch gletsjer in Zwitserland valt af omdat we daar minimaal voor 7 dagen moeten reserveren. We hebben daarom het plan om alle onderdelen van de Tour de Mont Blanc (TMB) in dit deel van  Italië te lopen. Er missen nog een paar etappes. Dat betekent dat we langer op   camping Grandes Jorasses blijven.

(Wie meer wil lezen over de Tour de Mont Blanc kan b.v. naar de website van ‘op pad’: https://www.oppad.nl/praktische-informatie-tour-du-mont-blanc   Helaas werken links niet altijd goed in de reisblogger.  Bijgaand kaartje komt van hun site en laat de totale route zien. Wij lopen het Italiaanse deel.)

Vandaag, donderdag 21 juli, gaan we een ontbrekend TMB-deel lopen van de parkeerplaats bij Lavachey via de boerderij Giué dessous (2011m)  naar Arp Nouva (2005m). Ondanks de loop op vrijwel dezelfde hoogte toch een pittige tocht. Stijging 350m via een lastig maar mooi pad en afdaling 250m naar het restaurant Arp Nouva. Een tocht van 10 kilometer waar 2 uur 30 minuten voor staat. Wij doen het volgens de stappenteller in 2 uur 45 loopminuten, maar door de tussenstops wordt het ruim 3,5 uur.

We worden beloond op misschien wel de mooiste vergezichten van de tochten tot nu toe, zegt Wim. Afwisselend veel kleuren groen door de hygrofiele vegetatie op hellingen. Grote oppervlakken met bosbes, azalea en alpenroosje afgewisseld met kaler groene alpenweides vanwege de ligging ten opzichte van de zon. En altijd op de voorgrond het bergmassief en in de verte majestueus Mont Blanc. Terwijl onder ons de bergrivier Doire de Val Ferret stroomt.  Liesbeth maakt een video, die te ‘lang’  is om hier te plaatsen. Maar wel op haar FB staat.

Vanaf de verharde weg gaat een smal paadje het bos in. Geen aanduiding, maar het is onmiskenbaar het goede pad. Een aantal groepen gebruikt voor het vervoer van tenten en rugzakken een muilezel, die dan bepakt en bezakt via dezelfde paadjes naar boven gaat. We ontwijken daarvan de nodige sporen op ons pad. De sporen zijn  geen Hans en Grietje steentjes. We lopen vandaag  tegenover de Glacier (gletsjer) de Frébouge. Langs de route zijn rijpe bosbessen een ‘prooi’ voor Liesbeth. Water komt via lange kleine watervallen naar beneden. Als we de boomgrens gepasseerd zijn lopen we naar de boerderij die op de kaart staat.

Voor ons vlijt een zwarte melkkoe zich op de top van een rotspartij. Het fotomodel blijft onverstoorbaar als wij en anderen passeren. Zodra we haar gepasseerd zien we dat ze hoort bij een grotere kudde, waar een roodbonte koe de bel luidt. (zie video) Wij hebben op dat moment al twee stops achter de rug. Voor ons ligt de boerderij, waar de koeien gemolken worden. Het is voor een deel een ingevallen bouwsel. Het pad van de TMB naar de hut Bonatti loopt er langs. Rifugio  Bonatti ligt op ooghoogte.

Wij gaan linksaf. Wim ziet een plantje 'koeienoog'. Ook al loop je op de kaart op dezelfde hoogte, dat wil nog niet zeggen dat het vlak is. Integendeel. Bij de passages van bergstroompjes en overgang van bergruggen zijn er op deze tocht flink steile stukken. Liesbeth heeft het idee dat ze af en toe op het grijs/zwarte gruis een zwarte piste af moet.  We pauzeren regelmatig. Liesbeth krijgt last van haar schouder waarna Wim beide rugzakken draagt. Dat geeft een beetje verlichting.

Terwijl we op twee grote rotsen langs het pad genieten van het uitzicht horen we een helikopter. Het blijkt de geelrode van de Italiaanse bergredding. Hij gaat richting Elena hut en cirkelt een aantal keren op zoek naar de juiste plek. Het is altijd weer spannend als die helikopter ‘langs komt’. Het kan een eenvoudige oorzaak hebben, maar ook ernstiger zijn. De heli landt langs het afdalend pad van de Elena hut naar het restaurant Arp Nouva. Waar wij liepen toen we terugkwamen van de Elena hut. Na een vijftal minuten stijgt hij weer op en zet koers richting Courmayeur.

Als we bij de hut Arp Nouva zijn is er file op het smalle pad. Een groep van 12 Koreanen met een gids staat uitgebreid te overleggen. Een deel komt naar boven. Dan hebben ze voorrang, dat is een gouden regel in de bergen. Slechts een enkeling houdt zich hieraan. De laatste 4 van de groep blijven nog in de discussie onderaan staan, terwijl we voorrang geven aan de stijgers. Wim blijft niet langer wachten en loopt de laatste 5 meter naar beneden. ‘Die hebben straks bij het zwarte pistedeel nog weer een behoorlijke discussie’ zeggen we tegen elkaar.

Afdalen gaat snel. Er zijn minder lastige obstakels dan bij de Bonatti naar beneden. In 20 minuten zien we de parasols van het restaurant voor ons. Het is druk. De zon brandt ondertussen fel. We moeten even wachten tot er een tafeltje met parasol vrij komt. Een soep valdonese (brood met kool en bouillon) en  een insalata (ei, sla, tomaat, olijf, tonijn)  gaat er goed in. Net als een liter water. We nemen een ‘torta di mascarpone’  met ‘panna’ (slagroom) als toetje. Als we bij de bus staan komen er twee grote groepen aanlopen. Als haringen in een ton gaan we terug naar de camping. Met mondkapje. Niet verkeerd in zo’n overvolle, bezwete omgeving.

Vrijdag en zaterdag zijn met deze hitte  voor ons rustdag. Als we zaterdagmiddag boodschappen gaan doen kunnen we met onze auto de camping niet af. Een bus blokkeert de uitgang. We zien druk heen en weer geloop en de chauffeur helpt een man uit de bus die naast onze auto in de schaduw wordt gelegd. We stappen uit. Flauwgevallen in de bus. De man is aanspreekbaar, maar kan nauwelijks reageren. Zijn vriendin vertelt dat hij bij de Bonatti al niet in orde was. Zonnesteek of een hitteslag? Pols is goed, hoofd is niet oververhit maar koud. Wim zegt dat er een dokter bij moet komen. De man wil geen dokter erbij. We halen water om hem te koelen. Pet af, knellende kleding losser, benen hoger en meer in de schaduw. Praten is lastig, oogopslag goed, maar verder blijven ogen dicht. Reageert op knijpen in hand en knijpt terug. Wim herhaalt dat hij eigenlijk naar een dokter moet. Ze willen even wachten en dan naar hotel in Courmayeur. We zeggen dat we over 40 minuten terug zijn van onze boodschappen.

Als we terugkomen is de situatie niet gewijzigd. De man ligt nog steeds op de grond. Vanuit de camping is er geprobeerd een taxi te krijgen. Maar een taxi komt niet vanuit Courmayeur naar hier. De reflexen van de man zijn dezelfde. Wim zegt dat hij hem in Courmayeur naar het hotel brengt. We maken de Toyota klaar voor taxivervoer. Liesbeth blijft op de camping. Onderweg houdt Wim hem ‘aan de praat’, maar dat is eenrichtingverkeer. Een duim, een knik met het hoofd is het enige. Er komt geen woord uit al die tijd. Ze komen uit Californië en doen de TMB. Hebben een hotel geboekt voor komende nacht. Wim zegt tegen de vriendin dat ze in het hotel contact met een dokter moet proberen te krijgen. Ze zegt bezorgd te zijn, maar de man schudt met zijn hoofd, nee, nee. Hij wil het raam openen. Vervolgens hangt hij half met zijn hoofd uit het raam. Het hotel ligt in het centrum. Wim zet ze af en benadrukt nogmaals een dokter erbij te halen.  Tsja, en  dan houdt het op. Terug op de camping horen we dat ook zij een dokter adviseerden. Die zijn gratis in Italië.  Maar in Amerika is de gezondheidszorg niet goed geregeld. Misschien is dat de reden voor zijn angst of afkeer er een dokter bij te halen.