op adem komen

We hebben een verhalenstilte achter de rug. Maak je geen zorgen, ons reismotto is: geen bericht is goed bericht.  De belangrijkste reden is dat er op de trajecten die we gereden hebben weinig tot niet veel te beleven is.  We hebben in Tata 6 nachten gestaan omdat  Wim bij een kleermaker een Marokkaanse djellaba heeft laten maken.  Goed tegen de hitte en de muggen.  Geen groen, daar zijn de muggen verzot op, maar een grijze tint. Tata is verder een leuke plaats om te verblijven. We zijn er eerder geweest. De omgeving staat bekend als goede plaats voor mensen met luchtweg en reumatische klachten. We zijn dus als het ware even in Tata op adem gekomen. De plaats is verder niet bijzonder, er is een souk, een aantal ‘winkelstraten, maar er zijn ook veel overwinteraars. Meer mensen zoeken de gezonde lucht.

Toen we uit Zagora vertrokken was de weg grotendeels saai, voerend door kale vrijwel vlakke woestijn. Een enkele grote berg (1300m) op de achtergrond vormde soms het decor. In Foum Squid  konden we tanken en hebben we een lunch gebruikt op een gezellig terras Chezgaga. Terwijl je er zit trekt de plaatselijke bevolking aan je voorbij. Veel jongeren, veel fietsers en brommers. Vrouwen deels gesluierd, maar ook veel met voor onze begrippen westerse kledij.

We rijden de meest zuidelijke route parallel aan de grens met Algerije. Dat betekent dat het landschap vrij eentonig is. Hetzelfde geldt voor ons vervolg naar de kust. Lange stukken ‘eindeloos’ lijkend. Weinig verkeer. Alleen een  jongen van ca 12 jaar die met een lege waterfles langs de route staat. We hebben hem een fles Spa gegeven. Waarna de12-jarige vroeg: some smoking. Tsja.

In Tata hebben we ons rallyplan opgesteld. De weg door de Westelijke Sahara is veel kilometers maken. Afwisselend sturen en zorgen dat je bij een volgende stopplaats komt. Die zijn schaars.  Trajecten van 380 -520 km zijn normaal. De wegen zijn uitstekend. De koning  investeert fors in de wegenstructuur en het elektranet. Basisvoorwaarden voor groei en expansie.  Op de meeste wegen kan met gemak  100 km per uur worden gereden. Een aantal controleposten waar wij meestal mogen doorrijden nadat ze horen wat onze volgende stop is. Vriendelijk en soms geïnteresseerd in het oefenen van het Engels.

Zodra we de Westelijke Sahara in gaan (vroeger Polisario gebied) is de benzine en diesel 40% goedkoper. We rijden grote delen op grote afstand van de kust. Maar ook langs de kust zie je betrekkelijk weinig van de oceaan.  De kustrand is overal een zanderig stenige rotspartij die 15-20 meter boven de zeespiegel ligt. Op de rand staan vissers met lange lijnen hun geluk te beproeven. Vis is een belangrijke maaltijd ingrediënt in dit gebied.   De hutten onderweg zijn sober,  slecht onderhouden.  Geiten, kamelen is hun veestapel. Er groeit bijna niets. Troosteloos noemen we vele keren de situatie onderweg.  Een enkele keer is er afwisseling in het landschap als we bij de monding van een rivier komen. Een rivier die overigens droog staat, ook in de regentijd, maar wel ondergronds doorloopt. Dat zie je dan aan de begroeiing en de waterputten die langs de weg geslagen zijn.

We hebben een drietal stops gepland op het traject naar de grens. El Ouatia, Kaap Boujdour. En volgens planning Dakhla. Maar na 300km  valt Dakhla   zo tegen  dat we besluiten door te rijden richting grens (nog  280km). De weg is goed en we kunnen voor donker bij de grens zijn. Dat was achteraf niet de beste keus. Niet vanwege de afstand, maar vanwege de situatie ter plekke. Handig dat je vooraan in de rij staat de volgende morgen, maar dat is dan in onze ogen ook het enige voordeel. In een dorp 80km voor de grens is er een betere stopplaats bij een tankstation.

Bir Goundouz is een verzamelplaats van vrachtwagens en rommel bij een parkeerstrook waar twee ‘hotels de la frontiere’ zijn. Motel Oulad Salek wordt aanbevolen. Uit de “Reiseführer’ vertaald: schone kamers, prima douches (koud water) en schone WC’s. We komen binnen in een truckerscafé, waar een voetbalwedstrijd op tv is. Louter mannen. Het stinkt er  behoorlijk, maar het eten (een visgerecht) is uitstekend. Wim vraagt naar een kamer voor 2 personen. Die is er,  we gaan er kijken. Een hangslot op de deur, 3 eenpersoonsbedden. Voor de prijs laten we het niet (€ 15). We gaan eten en komen terug. De deur is niet afsluitbaar, de kruk is er uit. De grendel is verbogen en werkt niet. In de kamer ligt nog troep van de vorige slapers. Het ruikt muf, stinkend zelfs. Er is geen douche en de WC is een gore stinkende latrine buiten. Liesbeth: ‘In het hotel heb je een matras en een deken. Waar iedereen onder gelegen heeft. Niet zo hygiënisch volgens mij. Om van de wc nog maar niet te spreken, maar met Wim voor de deur (er zit geen sluiting meer op) ben ik toch maar gehurkt. Handen wassen kon gelukkig nog ergens.’  Tsja we zijn in Marokko. Het heeft er alle schijn van dat sinds het advies uit het reisboek een nieuwe eigenaar op Oulad Salek is gekomen, in dit geval een sloddervos. Liesbeth zegt er geen oog dicht te doen. Wim voelt de muffe sfeer in zijn longen. We gaan in onze eigen auto slapen. We laten de boel de boel en richten de huifkar in.  

Er is aanvankelijk nog veel lawaai maar na een paar uur wordt het rustig. De grenzen zijn dicht. We moeten er op tijd uit want om 8 uur gaat de grens in Mauritanië open. Als Wim om kwart over zeven gaat kijken of er al een brood te koop is, loopt hij over de parkeerplaats. Die is op dat moment het domein van een groep wilde honden. Ze hebben met elkaar  een grote  groene afvalbak  omgetrokken en alle eetbaars er uit gehaald. Een zooitje. Brood is nog niet te krijgen. Wim loopt terug en één van de honden komt op hem af. Hij dwingt de hond terug te gaan en loopt naar de auto. Drie andere komen erbij en gaan te keer. Maar ook die stoppen. Een vijfde is brutaler. Die laat zich niet intimideren door een zware stem. Als Wim tussen de auto’s staat komt hij dichterbij en in een fractie van een seconde bijt hij  onder de knie. Weliswaar een kleine wond, maar wel van een wilde hond. Gelukkig hebben we de tetanusprik gehaald. De  wond gedesinfecteerd. Dat blijkt alles mee te vallen. Wat een avontuur.

Als het kwart over 8 is vragen we ons af of wanneer de grens open gaat. Dan blijkt dat Mauritanië in een andere tijdzone ligt en alles één uur later is.  Dus we hebben nog even. We kunnen nu het licht is een brood halen en de honden zijn verdwenen.  Het is hun nachtdomein.  Om 9 uur is er activiteit. We staan 5e in de rij, comfortabel. Ja, totdat blijkt dat twee auto’s voor ons de chauffeur nog slaapt in het hotel. We staan bumper aan bumper. De douaniers zien de vreemde situatie en maken uiteindelijk plaats door auto’s een stukje terug te laten rijden. Wij kunnen aansluiten. Dan zijn we nummer zoveel.

Daarna volgt een administratieve procedure bij de grens. Leger, politie, douane, iedere dienst heeft een eigen kantoortje waar je bij een klein loket je paspoort op een stapel legt.  Een aantal grensgangers zijn slim genoeg om de stapel om te keren zodat hun pas boven ligt. De beambte maalt er niet om. Hij doet zijn werk, traag en zorgvuldig.  Als bij het inboeken van de data de computer regelmatig uitvalt, begint alles weer van voren af aan. Echte controle is er nauwelijks. Niet op de auto, niet op de goederen. Een oppervlakkige blik is genoeg. Het gaat om de juiste papieren. Drie en een half uur verder zijn we door alle paperassen heen. Bij de laatste post wordt met de hand op een los A-4tje het merk van onze auto genoteerd. Toyota wat? Goede reis.

Dan komt een stuk niemandsland, dat vanwege de strijd met Polisario niet geasfalteerd mocht worden en nog steeds een grote woestijnvlakte is. Het traject is 1 kilometer, maar je kunt er verraderlijk vast komen te zitten. Veel schrootauto’s, restant van de Polisario aanslagen, staan langs de beginroute. Mijnen zijn inmiddels geruimd. We zien het Mauritaanse fort waar we heen moeten. We hebben op de parkeerplaats voor de grens een Mauritiaan gesproken die ons Marokkaanse geld kan wisselen. Zijn prijs is, gelet op de koers, redelijk.  En hij rijdt voor ons over de piste.  Dat is ook wat waard. Liesbeth: “Die ene kilometer van Marokko naar Mauritanië lijkt erg op onze piste waarin we vast kwamen te zitten. Zigzag slingerend. Buiten de grenspoort wordt gestopt, de Mauritiaan wisselt geld en stelt een vriend voor. De vriend, Rabah b. Salem, heeft een betrouwbare uitstraling en een vriendelijk open gezicht. Hij heeft ons geholpen en eerlijk gezegd had ik dit niet alleen gekund. Maar als je weet hoe het gaat lukt het wel. Het is alleen papierwinkel, ambtenarij, stempeltjes halen.’ De vriendelijke Rabah helpt voor € 20. Zo helpen ze elkaar aan een leuke klandizie.

Eenmaal binnen in fort Mauritanië begint het ‘circus’. Ook hier administratie  en geld als hoofddoel. Rabah‘s hulp  scheelt bij de wachtrijen en hij regelt inderdaad de formaliteiten. We komen alleen even bij de ambtenaar om te zeggen dat we op doorreis zijn. Autoverzekering  (alleen WA) voor 3 dagen  € 30. Bij de paspoortafdeling zijn we wel nodig want er worden vingerafdrukken gemaakt. Alle afdrukken komen in een biometrisch visum. Er wordt een eigen pasfoto gemaakt en de sticker wordt in het paspoort geplakt. Kosten € 55 p.p.  Bij het verlaten van het fort zijn we in totaal volgens plan   € 220 armer. Alles in euro’s want de eigen munt is niets waard. Er is totaal geen controle op auto, inhoud. Het is louter big business hier. Maar we redden ons redelijk. Ondanks het verzoek om een ‘aller et retour’ visum krijgen we een visum voor 30 dagen dat alleen voor deze inreis geldt. Liesbeth: ‘Dus een nieuw visum als we uit Senegal komen. Jaja kassa en stempel procedure. Het Frans van Wim springt niveaus omhoog. Ik blijf maar in het Engels steken en “übersetze’ het dan in het Frans……  Schiet niet op hoor.’

Als we alles achter de rug hebben kunnen we op weg naar Nouakchott, de hoofdstad van Mauritanië. Onderweg zien we hoe veel troostelozer en armoediger het hier is. Maar ook hoe eentonig de route en hoe brandend de zon. Het is zand, zand en nog eens zand. Mauritanië is voor 70% woestijn. Wij hebben vandaag de volle 100% om ons heen. De buitentemperatuur is 35 graden. Maar door de reflectie van het zand  dat schittert  brandt het behoorlijk achter glas. Daar kan geen airco tegenop.  We zweten ‘peentjes’ in januari. In het landschap staan schamele hutten. Er kan in onze ogen niet in geleefd worden, maar er lopen mensen, kinderen, dieren.   Een eerste dorp is niet meer dan een verzameling houten en doeken bouwsels, nauwelijks tent te noemen. Halverwege op de 480 km route ligt een groter dorp Chami.  In Mauritanië kun je bijna geen benzine tanken. Dat wisten we.  In Chami is een pomp, maar die werkt niet. Alleen diesel. Een vriendelijke jongen zegt dat hij 20 liter ‘sans plomb’ heeft.     We rijden door het dorp naar een soort van bazarwinkels. De jongen hangt samen met Wim op de bijrijder stoel. Liesbeth is blij dat zij stuurt. Bij één van de winkels  komt onder een zeil een jerrycan met 20 l benzine te voorschijn. De prijs is redelijk. We ‘tanken’. We houden zo onze eigen jerrycanvoorraad van 20 liter als reserve.  Het komt goed uit dat we Mauritaans geld hebben.

De reis door dit eenzame gebied doet ons wel afvragen of we nu wel zo nodig Mauritanië willen verkennen als dit het landschap is. Het is eentonig en nog minder boeiend dan de Westelijke Sahara. En daar vroegen we ons dat ook al af.   Dat gevoel overheerst totdat we in de hoofdstad Nouakchott komen. Daar zijn we direct onder de indruk van de sfeer, de hartelijkheid en de levendigheid. We staan  in het centrum van één van de vele wijken, bij auberge  Sahara, waar ook plaats is als camping. Het ziet er allemaal voortreffelijk uit. En we treffen er een jonge gids, Bihe, die ons graag Nouakchott  wil laten zien.  We maken duidelijk dat we eerst de overgang naar Senegal willen uitzoeken. Het zal blijken dat er veel haken en ogen kleven aan de grenspassages en het terugreizen naar Mauritanië. De informatie bij onze grondige voorbereiding blijkt bij lange na niet toereikend.  Wordt Nouakchott ons keerpunt?