Zandhappen

17 januari 2018 - M'Hamid El Ghizlane, Marokko

Dinsdagmorgen zullen we om 9 uur klaar staan voor de tocht in de Sahara. In de voorbije nacht is de wind die gisteravond uit het noorden kwam veel krachtiger geworden. Onze huifkar schudde 's nachts af en toe behoorlijk heen en weer. Met de wind is ook het zand veel meer in beweging gekomen. Als we wakker zijn stuift het zand aan alle kanten om onze huifkar. Duitse buren die een woestijntocht geboekt hadden pakken hun spullen en zijn om half negen vertrokken. Zij gaan niet de woestijn in. De wind is inmiddels gedraaid naar het oosten. Zodra we buiten de ommuurde camping komen snijdt het zand extra hard. Als we over de brug lopen kunnen we de overkant nauwelijks zien. Het doet ons denken aan sneeuwval tijdens het skiën of jachtsneeuw in Nederland.

De jeep staat klaar. De reis gaat door. De verwachting is dat het weer beter wordt. Zodra we buiten de bebouwing zijn is het zicht minder en rijden we in een zandstorm. Abdullah onze gids en chauffeur legt uit dat hij het reisplan heeft aangepast. We blijven dichterbij de bergen en gaan pas later de duinen. Op deze manier rijden we nog regelmatig buiten de zandstorm.

Abdullah is opgegroeid in dit gebied. Voor ons is het allemaal op elkaar lijkend en weinig verschillend terrein. Voor hem is het overbekend gebied. Na een korte rit over een vrij open en licht rotsige vlakte komen we bij een groener terrein. Daar blijkt een plant met lichtgele bloemen te staan die een lekkernij is voor de 'camels'. Wij kennen die plant ook in een wat andere groeiwijze: raket. We zien de in Afrika kenmerkende solitaire boom, die van onder is kaalgevreten, de acacia.

De wind lijkt af en toe wat minder te worden. Maar is dan ook ineens weer in alle hevigheid terug. Opzij van de jeep zien we grote zandwolken. Voor ons uit wervelt het zand over de vlakte en begint zandruggen te vormen. Een aantal keren zien we in de zandsluier kamelen lopen. De zon laat zich nauwelijks zien.

Abdullah vertelt dat de wind goed is voor de Sahara. Na de storm is de Sahara schoon. Nou ja zeggen wij, alle troep ligt dan onder het zand. De duinen van Chegaga zijn een toeristische trekpleister. En dat betekent plastic afval en zwerfvuil.

Iedere gids/camping maakt gebruik van een eigen bivak in dit gebied waar de toeristen kennis maken met de Sahara. Maar dan meestal niet onder omstandigheden zoals we die vandaag hebben. Wij vinden het bijzonder dat we dit zo meemaken.

We zullen een lunch hebben in een woestijn'restaurant'. Maar met deze storm, waarbij een gebouw bijna niet te zien is , zijn de twee eerste pleisterplaatsen gesloten. De derde is open. Het is een kleine ruimte waarin al een Franse squadgroep is. Het is primitief maar we zitten beschut. Buiten snijden wind en zand striemend. We krijgen een heerlijke Marok omelet. Als we weer buiten komen zijn onze sporen helemaal verdwenen. Er hebben zich in die korte tijd behoorlijke zandruggen gevormd. Zodra we buiten de auto komen is het zandhappen. We hebben het overal zitten. Een douche zal niet in het bivak zijn.

We rijden naar een vroegere zee, lac Iriki. Het gebied is ongeveer 20x20km groot en sinds 1994 nationaal park. Het is een groot plateau van zand geworden afgewisseld met zoutplaten. Langzaam maar zeker heeft de Sahara de zee ingepalmd. 4960 jaar geleden was het meer Iriki helemaal gevuld met zand vertelt Abdullah. Daardoor kunnen we nu aan de rand veel fossielen vinden. Wij gaan naar een 3 kilometer lange strook. Abdullah kiest voor de meest noordelijke kant waar het rotsachtig is om daarmee de zandstorm te ontlopen. We vinden in een klein gebied veel fossielen en fossiele afdrukken. Een paar schatten gaan mee.

We gaan naar de bivak. Het is 3 uur en we zijn er bijna. Door de zandstorm zijn de gangbare sporen en wegen verdwenen. Er hebben zich in korte tijd grote zandruggen gevormd. Zelfs onze Abdullah lijkt het spoor kwijt te zijn. Met de gps die Ellen actief heeft zien we dat we bijna in dezelfde sporen zitten van de heenweg. Abdullah wordt gespannen. Er lopen twee bedoeïenenkinderen. Het is duidelijk dat hij daaraan vraagt waar het bivak ligt.

We komen op een spoor van een andere auto. Dat wordt gevolgd. De auto rijdt niet ver voor ons denken we. Maar door de enorm krachtige wind en het zand is het op een aantal plekken weer onzichtbaar door vers gevormde zandruggen. Plotseling duikt uit de muur van zand- en windvlagen een bivak op bij de Chegaga duinen. Het is half vijf. Vrijwel zeker zijn we bij een heel ander bivak dan de bedoeling was. Het maakt ons niets uit. Een prachtige ervaring om de Sahara zo mee te maken.

Het bivak is een groep tenten, lemen hutten en een paar centrale lemen gebouwtjes. Naast onze groep zijn er nog twee Amerikanen met hun gids. We eten gezamenlijk. De gidsen en bedoeïen maken muziek. Gezellige sfeer. We worden uitgenodigd mee te doen. Wij leveren een Hollandse bijdrage. Omdat ze het steeds over Amsterdam hebben wordt het 'Aan de Amsterdamse grachten'. Wim die vanwege zijn witte baard Ali Baba wordt genoemd leert ze een eenvoudig liedje: 1, 2, 3, 4. Het is een succesnummer.

Daarna wordt Ali Baba gevraagd mee te spelen in het orkest. Hij krijgt de djembe en zet het ritme in. Het wordt een swingend nummer. Liesbeth zal nog een danspoging wagen tot verrassing van de Marokkaanse bandleden. We zijn helaas met een te kleine groep voor meer instrumenten.

Vanwege de zandstorm is rond een vuur zitten niet mogelijk. En ook de sterren gaan schuil achter zandwolken. Gelukkig gaat 's nachts de wind liggen. Als we om 7 uur klaar staan voor de zonsopgang liggen er versgeplooide duinenrijen op ons te wachten. Ook de kamelenrit zal doorgaan. Dit avontuur kan niet meer stuk. Gisteren de extreme omstandigheden en vandaag genieten van de Sahara op haar mooist. Bij opkomende zon en ongerepte duinen.

Er liggen drie 'camels' op ons te wachten. Ze hebben hier allemaal één bult. Of het dan een kameel of een dromedaris is laten we op dat moment in het midden. Later zal Abdullah verklaren dat een kameel 1 bult en een dromedaris 2 bulten. Hij merkt lachend zijn eigen vergissing. 's Lands wijs, 's lands eer.

Om als goede bedoeienen zon en zand te trotseren doen we onze tulbanden om. Of beter gezegd: Abdullah. Want de doeken die wij gekocht hebben in Mhamid blijken eigenlijk te smal en te kort te zijn. Abdullah lost het vakkundig op. We kunnen 'te kameel'.

De lastigste momenten zijn wanneer de kameel gaat opstaan en weer door de knieën gaat. Je schiet als je er niet op berekend bent met een ruk naar voren en naar achteren. Liesbeth zag er een beetje tegenop maar het valt alles mee. Zoals de foto's bewijzen.

Het is een heerlijk gevoel om met zo'n immens dier door het duinzand te gaan. Je ziet de scherpe randen die de wind heeft achtergelaten. De schaduwen tekenen zich naast je. Het is indrukwekkend stil tussen de duinpannen. Bij de duinhellingen merk je hoe belangrijk het is goed tegenwicht te geven. De kameel sjokt voort en je veert hoog boven het zand mee in dat ritme.

De kameel van Ali Baba is wispelturig, gromt en grauwt af en toe. Eerst denken we dat ze voorop wil lopen. Maar voor het eind van de tocht wordt het duidelijk. Het zadelstel zit niet strak genoeg. Het schuift naar opzij. Nadat het goed aangetrokken is houdt het grommen op.

Abdullah meldt vol trots hoe goed het ging. Wij zijn niet minder trots en voldaan.

Foto’s

6 Reacties

  1. Jeanette de Vries:
    19 januari 2018
    Wat een geweldige belevenis. Dit kan niemand jullie meer afnemen!
  2. Maria Teeuwe-Holtslag:
    19 januari 2018
    Die Sahara outfit staat je uitstekend, Liesbeth. En ik zie heel veel quilt-insperende foto's.
    Dat wordt hard werken als je weer thuis bent!
  3. Dirk batenburg:
    19 januari 2018
    ali baba
    je wordt nog beroemd op je oude dag
  4. Rob en Kitty:
    19 januari 2018
    Moet er zelf niet aan denken, maar ben vol bewondering jullie verslag aan het lezen.
    De manier waarop jullie alles beschrijven laten mij er midden in zitten, spannend!
  5. Wolffensperger:
    19 januari 2018
    Wat een avontuur daar in de Sahara. Een groot voordeel is, als het nu zou sneeuwen hoeven ze niet te strooien, gewoon zand erover met de wind die er waait !
  6. Hanneke:
    20 januari 2018
    Mooie beschrijving. Jullie hebben echt de woestijn meegemaakt!